به گزارش خبرگزاری صدا و سیما نهضت مشروطه خواهی در همدان هم زمان با سایر نقاط كشور آغاز شد اما همدانیها قبل از همه صاحب مجلس شدند. ماجرای شكل گیری مجلس فواید عامه را در همدان به همت ظهیرالدوله حاكم وقت همدان به همراهی مردم فهیم و بصیر این دیار مورد بررسی قرار داده ایم.
-
دكتر غفوری پژوهشگر تاریخ معاصر می گوید در اواخر پادشاهی مظفرالدین شاه ایران مقروض از فساد درباریان بود و مردم گرفتار فقر ، بیماری و حرج و مرج و نابرابری بودند اما همدان كه در چهار راهی از جاده ی ابریشم قرار داشت شهری نسبتا آباد بود كه به خصوص فعالیت های تجاری ، صنعتی و باغداری در آن رونق داشت و در این زمان ظهیرالدوله حاكم همدان شد و مردم همدان را كه دارای فرهنگی پیشرو و درك و شعور اجتماعی بالایی بودند ترقیب به تشكیل مجلس كرد و با استقبال همگانی روبرو شد لذا از مردم خواست هریك با آوردن مشتی گچ و یك آجر در ساخت مجلس مشاركت كنند.
چنین شد كه همدانی ها تشكیل مجلس را با 3 نماینده ی منتخب خود پشت قرآن هایشان ثبت كردند.
آقای بلوهر تاریخ دان هم می گوید علاوه بر جناب ظهیرالدوله ، شیخ محمد تقی ایرانی ملقب به وكیل الرعایا در این امر بسیار موثر بود و اولین وكیل مجلس شورای ملی كه در مجلس حضور پیدا كرد هم ایشان بود و در دوران سه ساله ی استبداد صغیر محمد علیشاه و مبارزات و فتح تهران پیشرو بود.
آقای یزدانی كارشناس تاریخ شفاهی می گوید مجلس منافع عامه در همدان دارای سه نماینده منتخب مردم بود و علاوه بر آن همه ی اصناف در این مجلس نماینده داشتند و مجلس كارهای نظارت بر انجام امور شهر از قبیل پاك سازی معابر ، روشنایی ها ، امنیت كوچه ها و خیابان ها و ... را انجام می داد.
خدمات ظهیرالدوله در همدان به ایجاد مجلس ختم نمی شود بلكه ایشان مبارزه با خوانین زورگوی محلی و شكست آنها ، تامین امنیت عمومی ، تشكیل انجمن ها و راه اندازی روزنامه را انجام داد.
