ناطقان: یك قاضی بازنشسته، با نوشتن نامه ای به رئیس قوه قضائیه از وی خواست به مسائل و مشكلات قضات بازنشسته توجه بیشتری داشته باشد.
متن نامه به این شرح است:
بعضی چیزها را مطرح كردنش یا گفتنش خیلی سخت است ولی به ناچار می نویسم، اینجانب افتخار و سعادت داشتم كه در دوران معاون اول قوه قضائیه مدتی در پست مشاور قضایی همكار عالیجناب باشم و شناختی كه در این مدت به دست آوردم، حمایت تامّ جنابعالی از همكاران قضایی بوده و دلیل آن داشتن تجربه چهل سال خدمت صادقانه در قوه قضائیه است و این مزیّت و اشتهار بر هیچ یك از همكاران قضایی سابق پوشیده نیست، و شما بهتر از همه می دانید قضات بازنشسته در عنفوان جوانی و با حقوق اندك در اقصی نقاط محروم ایران با حجم انبوه پرونده ها خم به ابرو نیاورده و با جنازه كشی های وقت و بی وقت با صلابت و سلامت مالی و اخلاقی چگونه خدمت كردند. الان كه دوران بازنشستگی فرا رسیده و جوانی و شادابی طی شده، فاقد پناهگاه و بی كس شناخته می شوند و باید در دریای طوفانی زندگی در كنج خانه ها و با تجربه و تخصص سی ساله برای نیمه دوم عمر خود فرشته مرگ را به شطرنج دعوت كنند و دقّ مرگ شوند و مدیران ارشد و لایق یك جامعه سالم هرگز به این جفا و بی مهری تن نمی دهند، چون تاریخ به مثابه دانش فرهنگی، تكرار می شود، غالب قضات بازنشسته نسل ما تنها دارای امكانات متوسط بوده و اگر هم اقلیّت انگشت شمار، بعد از سی سال قضاوت و در كسوت وكالت احیاناً مرتكب تخلفات مالی و اخلاقی می شوند كه در هر صنف ممكن است وجود داشته باشد، تسرّی و تعمیم آن به كل بازنشستگان در كسوت وكالت، بی انصافی است و حضرتعالی استحضار دارید، حتی برخی از قضات بعد از سی سال فاقد مسكن و سایر امكانات رفاهی می باشند و هرگز هم به فساد اعم از مالی و اخلاقی آلوده و گرفتار نشدند.
و جنابعالی اخیرا در تلویزیون فرمودید، كه حدود یك درصد قضات شاغل و كاركنان، مسئله دار می باشند، با قاطعیت اعلام می دارم در ده سال قبل، حتی این یك درصد هم وجود نداشت و آمار این ادعا را خود واقف و می توان از ارگانهای نظارتی استعلام كرد و دلیل آلوده شدن یك درصد از آنان هم بر همگان روشن و بر آن بزرگوار اظهر من الشمس است، وجود فقر فرهنگی و كم رنگ شدن ارزش های اسلامی و از همه مهمتر فقر اقتصادی و سایر مسائل مدیریتی غلط حاكم بر جامعه است. با این سوابق درخشان قضات بازنشسته، مستحضرید اخیراً در مجلس شورای اسلامی طرحی تحت عنوان «طرح ممنوعیت صدور و تمدید هر نوع پروانه اشتغال برای شاغلین و بازنشستگان» مطرح و اعلام وصول شده است كه قضات بازنشسته نمی توانند من بعد پروانه وكالت بگیرند. قبل از آن هم سختگیری های زاید و تنگ نظری از طرف كانون وكلاء دادگستری در صدور پروانه وكالت انجام می گرفت و مرحوم بهمن كشاورز از مخالفان سرسخت قضات بازنشسته در اخد پروانه وكالت بود و استدلالش این بود كه قضات بازنشسته از حقوق مكفی برخوردار می باشند و برای جلوگیری از آزار و اذیت قضات یاد شده و تسهیل در صدور پروانه به آنان تأسیس مركز امور مشاوران از ناحیه مرحوم آیت اله هاشمی شاهرودی یكی از مثبت ترین اتفاقات بود كه محاسن و معایب آن در حوصله این مقال نمی گنجد و لیكن حمایت صریح رئیس محترم وقت قوه قضائیه از قضات بازنشسته بود كه آرام بخش دلها شد؛ كم اطلاعی یازدهمین دوره نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی مهمترین بهانه در اعلام این طرح می باشد. اهداف واضعان این طرح تلخ و خام كه تابع مقتضیّات جامعه نیست و اگرچه عام و مشمول كلیه بازنشستگان است، ولیكن هدف نهایی آنان همانا محرومیّت قضات بازنشسته و با استعداد از انجام امور وكالت است.
تصویب این طرح آثار و عواقب جبران ناپذیر برای عدلیه ایران می تواند داشته باشد اهم آن عبارتست از:
الف) در صورت تصویب این طرح نخبگان رشته حقوق و طلّاب شایسته حوزه، غالبا تمایلی به استخدام در قوه قضائیه نخواهند داشت، چون انگیزه ورود به خدمت در عدلیّه كاهش یافته و حقوق اندك و سایر محدودیّت های اجتماعی و سلب آزادی انتخاب شغل بعد از بازنشستگی، مانع اصلی در جذب آنان خواهد بود و به علاوه این محدودیّت مغایر با اصول مندرج در قانون اساسی است.
ب) قضات شاغل فعلی كه با علاقه مندی و اشتیاق وارد دستگاه قضاء گردیده اند امیدوار بودند بعد از سی سال خدمت با صلابت و سلامت در قوّه و تحمّل ناملایمات آن، علیرغم حقوق كم، با داشتن تجربه و تخصص اندوخته شده ظرف سی سال، بتوانند با انجام وكالت سالم به تمشیت امور زندگی خود كمك كند.
با سلب غیرقانونی این حق و وسوسه خنّاسان و بسته بودن راه صحیح و شرعی تامین زندگی با وجود فرزندان و نوه و غیره كه هزینه سنگین در سنین بالا بر والدین تحمیل می كند، چه بسا انحرافات مالی قضات افزایش یابد.
پ) با توجه به اینكه قضات بازنشسته هیچ اندوخته ای به غیر از تخصص و تجربه سی ساله قضایی ندارند و با لحاظ حقوق كم و اینكه كار دیگری در جامعه بلد نیستند انجام دهند، چه آینده ای در انتظار آنان است؟
ت) از نظر اجتماعی هم محروم كردن متخصصان و معمّرین امر قضا در فعالیت به امور وكالت، ضربه سهمگین به جامعه ایران است كه مردم نتوانند از تخصص و سواد حقوقی آنان استفاده كنند. این یعنی بر باد دادن دسترنج سی سال قضاوت و البته من شخصاً در سنّی نیستم كه در وكالت فعّال باشم و راهروها و سالن های دادگستری را برگزینم، بلكه هدف نقش و تجربه عموم قضات بازنشسته و كهنه كار در جامعه حقوقی ایران است كه نادیده گرفته می شود.
حضرت آیت اله
جنابعالی چهل سال است با قضات در عدلیه زندگانی كردی و واقعیت های سرسخت زندگی قضات را از نزدیك لمس كرده و بیش از هركس دیگر از حقوق و مزایای سختی كار و به سایر امور رفاهی آنان آشنا و مطلع هستی، در این برهه خاصّ، زندگی ما چیزی نیست جز بارقه نور امیدی كه به حضرتعالی دوخته شده و جملگی انتظار داریم با توجه به اعتبار و شأن و جایگاه و شخصیّت فردی و اجتماعی و نفوذ كلام آن جناب در بین مسئولان، مدافع حقوق اكتسابی آنان باشید و به هر نحوی كه صلاح می دانید با صدور رهنمود های لازم به زیر مجموعه قوه، مخالفت خود را اعلام فرمائید و چنانچه این طرح تصویب شود، وضعیت قضات بازنشسته مغموم و غم انگیز شده، و در آینده هم جامعه در جذب قضات از بین نخبگان دچار مشكل خواهند شد.